در این مقاله می‌خواهیم بخش اول از مثاله مقایسه میزان گیر سیستم‌های مختلف اتچمنت در اوردنچرهای متكی بر ایمپلنت را برای شما شرح دهیم. با ما همراه باشید.
به علت پیشرفت سطح بهداشت در چند دهه اخیر میانگین سنی افراد سالمند افزایش یافته است. با بالا رفتن سن افراد نیاز به مراقبت‌های دندانی نیز رو به افزایش است. متاسفانه در ایران بی‌دندانی فقط در افراد مسن دیده نمی‌شود، بلكه افراد جوان زیادی نیز دیده می‌شوند كه به علت بیماری‌های سیستمیك، عدم رعایت مراقبت‌های دهان و دندان در منزل به خصوص در افراد سیگاری و معتادین به مواد مخدر، عدم مراجعه دوره‌ای به دندانپزشك و تعلق فرانشیز شركت بیمه به هزینه‌هایی كه منجر به كشیدن دندان می‌شود، بی‌دندانی كامل دارند.
براى برطرف كردن مشكلات ناشی از بی‌دندانی قبل از اختلال در جویدن، سوء تغذیه و اختلال در صحبت كردن و نیز ایجاد زیبایى قابل قبول نیاز به جایگزینی دندان‌هاى از دست رفته احساس می‌شود كه این نیاز می‌تواند به طرق مختلف برطرف شود. شاید اولین انتخابى كه در این بین به چشم می‌خورد یك دست دندان كامل معمولى براى فك بالا و پایین باشد؛ اما مشكلات زیادی كه پروتزهای كامل برای بیماران ایجاد می‌كنند مانند تحلیل ریج، تهوع، كاهشگیر و ثبات، دندانپزشك و بیمار را به سوی انتخاب‌های دیگر همچون پروتزهای ثابت و یا اوردنچرهای متكی بر ایمپلنت می‌كشانند.
پروتزهای متكی بر ایمپلنت شاید یكی از بهترین راه‌ها به نظر برسد اما به علت هزینه بالای این نوع درمان و نیاز به جراحی‌های وسیع به خصوص در بیماران مسن كه بیماری‌های سیستمیك متعددی دارند این نوع درمان مشكل به نظر می‌رسد. استفاده از اوردنچرها مشكلات نامبرده در پروتز ثابت را تا حد زیادی برطرف كرده است. اوردنچرهای متكی بر ایمپلنت توسط یك قسمت بینابینی به نام اتچمنت به ایمپلنت متصل می‌شوند. اتچمنت در لغت به معنای اتصال‌دهنده است و در علم پروتز به قسمتی گفته می‌شود كه موجب اتصال ایمپلنت به پروتز می‌شود تا پروتز بتواند در برابر نیروهای جابجا كننده مقاومت كند.
این اجزا از دو قسمت اصلی تشكیل شده‌اند. اولین جزء ماتریكس، مادگی و یا Female و جزء دوم پاتریكس، جزء نر و یا Male نام دارد.
اتچمنت‌ها بر اساس موارد مختلفی چون میزان انعطاف، دقت ریختگی، نحوه ساخت، شكل هندسی و سطح مقطع طبقه بندی می‌شوند. براساس شكل هندسی نیز اتچمنت‌ها به دسته‌های زیر تقسیم بندی می‌شوند:
- Bar and clip (میله و گیره)
- Studs (دگمه ای)
- Magnets (آهنربا)
- .Telescopic coping
از بین اتچمنت‌های نامبرده بیشترین اتچمنت‌های مورد استفاده در كشور ما ،(Locator, Superflex ball) Stud Castable bar و Castable ball on bar هستند. در یک مطالعه ماكزیمم نیروی گیر و خستگی بین چهار نوع اتچمنت از دسته Studها و Magnetها را بررسی كردند. بعد از 2000 سیكل كششی و با سرعت mm/min 05 میزان نیروی گیر لازم برای جداكردن پروتز از اتچمنت‌ها مورد بررسی قرار گرفت. عدد ثبت شده Fatigue را نشان می‌داد. ماكزیمم نیروی گیر بعد از 40 سیكل كششی اندازه گیری شد. گروه‌های Stud attachment گیر بیشتری نسبت به گروه Magnet نشان دادند ولی Stud attachmentها به Fatigue حساستر از Magnetها بودند.
همچنین تاثیر نوع و تعداد اتچمنت‌ها در میزان گیر را مورد مطالعه قرار دادند. دو مدل براساس تعداد و محل ایمپلنت‌ها ساخته شد. در مدل اول، دو ایمپلنت در ناحیه پرمولر قرار داده شد. در هر كدام از این دو مدل سه نوع اتچمنت (Magnet, Locator, Ball) مورد بررسی قرار گرفتند. ده بیس رزینی ساخته شدند و سه قلاب ثابت به صورت سه پایه (Tripod) برای اتصال به زنجیر دستگاه اینسترون (Instron) به بیس رزینی متصل شدند. لازم به ذكر است كه نیرو به صورت عمود به بیس رزینی وارد می‌شد. درنهایت نتایج نشان داد كه گیر Locatorها از همه بیشتر (حدود 13/3 نیوتن) بود، در حالی كه بعد از آن Ball بیشترین میزان گیر را داشت و در نهایت كمترین گیر متعلق به مگنت‌ها بود كه حدود 2/51 نیوتن بود.
همچنین میزان گیر اتچمنت‌های پیش ساخته (Machine milling) را با انواع ریختگی مقایسه كردند. سه نوع ماتریكس ERA كه یكی پیشساخته و دوتای دیگر ریختگی بودند، مورد استفاده قرار گرفتند.
پاتریكس‌های نایلونی سفید در بیس دنچر جایگزین شدند.
میزان گیر این اتچمنت‌ها توسط دستگاه اینسترون (Instron) با سرعت in/min 2/0 مورد مطالعه قرار گرفت و نیروی جداكننده بعد از1 ، 100، 200، 300، 400، 500 و 2500 بار كشش، مورد بررسی قرار گرفت. بین سه گروه تفاوت معنی داری بعد از سیكل اول كششی وجود نداشت. و گروه‌های ریختگی محدوده تغییرات بیشتری در داده‌های‌شان نشان دادند. گروه پیشساخته بعد از 200 سیكل گیر بیشتری نسبت به گروه ریختگی نشان داد.
در تحقیق دیگری، میزان گیر و مقاومت به خستگی (Fatigue)، بین اتچمنت‌های پیشساخته مثل Magnets و Bar با Stud مقایسه شد.
میزان نیروی گیر در اتچمنت‌های پیشساخته در حدفاصل 3-58 نیوتن قرار گرفت؛ و بعد از پانزده هزار سیكل، بیشتر اتچمنت‌ها میزان كمی از دست رفتن نیروی گیر را نسبت به نیروی گیر اولیه نشان دادند.
در یك مطالعه دیگر انواع مختلف اتچمنت‌ها از نظر میزان استفاده عمومی مورد بررسی قرار گرفتند. از بین این اتچمنت‌ها Ballها و Barها بهتر از بقیه نقش خود را ایفا كردند. Ball attachmentهای پیشساخته كه به صورت غیراسپلینت ساخته می‌شوند، به راحتی قابل تعویض هستند و از لحاظ بهداشتی در سطح بالایی قرار می‌گیرند. در حالی كه Barها، ثبات مطلوبتری دارند. Locatorها جدیدترند و از لحاظ پذیرش عمومی در سطح بالایی قرار می‌گیرند، چرا كه بیمار راحتتر می‌تواند پروتز خود را در محل مورد نظر قرار دهد. این سه دسته اتچمنت نسبت به بقیه مطلوبتر بودند و استفاده كلینیكی بیشتری داشتند. از علل اصلی آن راحتی بیمار و گیر مطلوب اتچمنت‌ها را می‌توان نام برد.
در پژوهشی دیگر، میزان گیر سیستم‌های مختلف اتچمنت زمانی كه 2 ایمپلنت پایه اوردنچر با زوایای موازی (0، 5، 01، 51 و 02 درجه) نسبت به یكدیگر قرار می‌گرفتند، بررسی شد. نتایج نشان داد كه گروهی كه زاویه 0 و 5 درجه را داشتند در حالی كه آنهایی كه زاویه 02 درجه داشتند كمترین گیر را نشان دادند.
بنابراین توازی هر چه بیشتر ایمپلنت‌ها برای دوام طولانی‌تر اتچمنت‌ها لازم است.
در یک تحقیق، میزان گیر 6 سیستم مختلف اتچمنت برای Single-Implant overdentureها در فک پایین را اندازه‌گیری كردند. 2 پروتیپ از Ball attachment با ابعاد بزرگتر 5/9 و 9/7 میلی‌متر و 4 نوع Ball attachment و Stud در اندازه معمول (2/25 و 4 میلی‌متر) بر روی 3 كست آزمایشی كه ریج بسیار تحلیل یافته فك پایین را تقلید میكردند، مورد تحلیل قرار گرفت. بالاترین میزان گیر مربوط به طرح Ball attachment با قطر 7/9 میلی‌متر بود. به طور كلی نتایج از این قرار بود كه هرچه اندازه اتچمنت بیشتر می‌شد، گیر بیشتری برای اوردنچر مندیبل فراهم می‌كرد.
هدف از این مطالعه یافتن ارزان‌ترین و مناسب‌ترین اتچمنت برای اوردنچرهای متكی بر ایمپلنت است.
بی‌دندانی مشكل بزرگی است كه علی‌رغم پیشرفت‌های روزافزون بشری همچنان وجود دارد. این مشكل معمولاً در افراد مسن جامعه اتفاق می‌افتد و توانایی جسمی، روحی و مالی این افراد برای انجام درمان‌های سنگین، پیچیده و طولانی مدت، كاهش می‌یابد. از طرفی این افراد به علت تحلیل استخوان طی سال‌های بی‌دندانی پارسیل یا كامل، استخوان مناسبی برای قراردادن دنچر معمولی ندارند؛ بنابراین درمان‌ها به سمت به یك درمان بینابینی معطوف می‌شود كه بتواند نیاز این بیماران را برطرف نماید.
معمول‌ترین و در عین حال ساده‌ترین و كاربردی‌ترین درمان برای این افراد استفاده از دنچر كامل بالا و دنچركامل پایین متكی بر ایمپلنت است. در این بین سوالی كه مطرح می‌شود این است كه چگونه ایمپلنت به پروتز متصل شود تا بتوان از مزایای آن شامل ساپورت و ثبات بهره گرفت. اتچمنت‌ها انواع مختلفی دارند. در این پژوهش سعی شد پركاربردترین اتچمنت‌ها مورد مقایسه قرار گیرند. مقایسه بین دو گروه كلی اتچمنت‌های پیش ساخته (Locator, Ball) و اتچمنت‌های ریختگی (Ballon bar, Bar clip) انجام شد.
همان طور كه قبلاً بیان شد در این مطالعه بیشترین میزان گیر مربوط به Ball on bar ریختگی بود و پس از آن با اختلاف جزئی گروه Ball قرار داشت و گروه‌های بعدی به ترتیب Locator و Bar clip ریختگی بودند.
در مطالعه ای دیگر بیان شده است كه میزان گیر Ball و White locator تقریباً برابر و بیشتر از Pink locator بود كه با مطالعه ما كاملاً همخوانی دارد. زیرا هر دو به صورت پیشساخته بودند.
امیدواریم از خواندن بخش اول مقاله مقایسه گیر سیستم‌های مختلف اتچمنت در اوردنچرهای متكی بر ایمپلنت رضایت داشته باشید. برای خواندن بخش دوم از لینک زیر استفاده کنید.
در ادامه نظرات خود را برای ما قرار دهید.