در ادامه مقالات دانستنیهای علمی لابراتوار دندانسازی لترال میخواهیم درباره بازسازی پروتزی در يك بيمار با ميكروستوميا توضیح دهیم. ساخت پروتز دندان در بيمار مبتلا به ميكروستوميا همواره دارای مشكلاتی بوده است. ميكروستوميا به عنوان كوچكی غيرطبيعی مدخل دهان شناخته میشود. به علت محدوديت باز نمودن دهان در اين بيماران تمامي مراحل كلينيكی از انتخاب تری پيشساخته جهت قالبگيری اوليه تا طراحی پروتز دندان نهايی با مشكلاتی همراه است.
بيماران مبتلا به ميكروستوميا محدوديت قابل توجهی را در باز كردن دهان، حركات خارج مركزی منديبل و عدم حركت كلی فك نشان میدهند. محدوديت در باز شدن دهان میتواند به دليل رادياسيون به ناحيه سر و گردن، تومورهای جراحی شده در ناحيه سر و گردن، جراحیهای بازسازی كننده لب، اسپاسم رفلكسی، بيماریهای بافت همبند، فيبروز عضلات جونده، سوختگیهای صورت و ميكروانويشن عضلات جونده اتفاق بيفتد و مشكلاتی را در درمان دندانپزشكی و دندانسازی بيمار ايجاد كند.
اسكلرودرمی بيماری است كه سبب ايجاد فيبروز در بافت همبند و عروق خونی شده و به نظر میرسد كه به دليل مشكلات سيستم ايمنی حادث میگردد. در 90 درصد از بيماران مبتلا به اسكلرودرمی اولين نشانه، تغيير شكل انگشتان دست و پا به دليل مشكل در گردش خون بوده و تحت عنوان ”پديده رينود“ شناخته میشود. نكروز ايسكميك و زخم در نوك انگشتان میتواند منجر به گانگرن شود. اولين تأثيرات اسكلرودرمی بر روي پوست با ادم صورت و انتهاها شروع میشود. سپس به صورت ضخيم شدن و سخت شدن پوست و از دست رفتن الاستيسيتی ادامه میيابد.
در فازهای نهايی اسكلروز، پوست محكمتر شده و چين و چروكها محو میشود و حالت ماسكی شكل به صورت میدهد. سخت شدن پوست اطراف دهان سبب محدوديت در باز شدن دهان میگردد. به علاوه فيبروز غدد بزاقي منجر به خشكي دهان میشود. مروری بر مقالات ارائه شده، روشهای متعددی را جهت درمان بيماران پروتز دندان نشان میدهد.
در یک مورد يك دنچر سكشنال را براي موارد شديد ميكروستوميا پيشنهاد دادند. در موارد ديگری نيز، تریهای سكشنال براي قالبگيری اوليه و ثانويه از فك بالا توضيح داده شده است. همچنین يك پروسه قالبگيری سكشنال را در بيمار بدون دندان با استفاده از 2 تری قالبگيری سكشنال پلاستيكی كه به وسيله Lego به هم متصل شده بودند را مطرح كردهاند. در ادامه روشی را جهت قالبگيری اوليه فكهای بدون دندان به وسيله پوتی سيليكونی به عنوان يك تری قابل انعطاف مطرح كردند كه به وسيله سيليكون با قوام كم جهت دستيابی به جزييات بيشتر لايه داده شده بود.
در موردی دیگر پروسههايی را جهت قالبگيری نهايی بيمار بدون دندان و با استفاده از 2 تری قالبگيری رزينی سكشنال كه به وسيله 2 زائده به هم متصل شده بودند را معرفی نمودند. يك پروسه علمی را جهت دستيابی به كستهای اوليه فك بالا در بيماران بدون دندان مطرح كردند كه 2 تری پيش ساخته به صورت قرينه بريده شدند، به طوری كه دستههايشان به آنها متصل باقی مانده، تریها از نظر عرضی به ميزان حداقل برش داده شده بودند تا قرار گرفتن آنها در داخل دهان تسهيل شود. اين روش برای قالبگيری از بيمارانی كه به دليل محدوديت در باز شدن دهان امكان استفاده از قالبگيری يكپارچه وجود نداشت شرح داده شده است.
بیشتر بخوانید:
محدوديت باز شدن دهان میتواند سبب يك مشكل دندانپزشكی عمده در بيماران اسكلرودرمی شود و اين مشكلات به دليل دسترسی كاهش يافته، هنگام ساخت پروتز دندان بيشتر نمايان میگردد، به طوری كه اگر ارتفاع كلي تری قالبگيری را غيرممكن نسازد، بسيار مشكل میكند. بازسازی پروتزی بيمار ميكروستوميا دارای محدودیت های بسیاری است. قالبگيری سكشنال میتواند با 2 يا تعداد بيشتری از قطعات صورت گيرد و سپس در خارج از دهان به هم متصل شوند.
در بيمار، قرار دادن يك تری يكپارچه در دهان امكانپذير نبود و ما به ناچار تری سكشنال را انتخاب كرديم كه بتواند به صورت دو قطعه جداگانه در دهان گذاشته و پس از Set شدن ماده با شكستن آن از دهان خارج شود. جهت دقت و ثبات بيشتر، قالبگيری فك بالا و پايين بيمار 3 بار و هر بار با طراحی جديدی تكرار شد و سعی شد تا نواقص قبلی اصلاح گشته و از ايدهآل بودن قالب اطمينان حاصل گردد.
در فك بالا با استفاده از قسمتهای در هم قفل شونده توانستیم به اين دقت دست يابيم، اما در فك پايين به دليل سايز كوچكتر تری، از Lego استفاده نموديم تا اجازه دهد كه هر بار قطعات به دقت دوباره در جای اوليه قرار گيرند. مزيت استفاده ازLego عدم پيچيدگی و در دسترس بودن، سادگی طراحی و به علاوه قرارگيری دقيق دو قسمت Lego در داخل دهان حين قالبگيری و پس از آن خارج از دهان و ثبات خوب و دقيق دو قطعه هنگام ريختن كست میباشد، كه اين مزايا سبب انتخاب اين طرح در بين انتخابهای درمانی ديگر مثل طرحهای مختلف Hinge و Swing lock بود، چرا كه اين طرحهای پيچيده، در دسترس نيز نبودند. در نهايت، با ثبت دقيق بافتها، توانستيم به يك تری، بيس و دنچر يكپارچه دست يابيم.
واضح است كه ثبت جزييات قالب به صورت يكپارچه دقيقتر بوده و همچنين دنچر يكپارچه از نظر مضغ، گذاشتن و برداشتن از داخل دهان براي بيمار سهولت بيشتری را فراهم میكند.
امیدواریم از خواندن مقاله بازسازی پروتزی بيمار ميكروستوميا لذت برده باشید. شما کاربران گرامی در انتهای این صفحه میتوانید با نظرات خود مارا در خدمات بهتر یاری کنید.
برگرفته شده از بازسازی پروتزی در يك بيمار با ميكروستوميا جناب دکتر مصلحی فرد و همکاران از مجله دندانپزشکی