اثر موم بر گیر پروتز
امروزه استفاده از پروتز سمان شونده متکی بر ایمپلنت به دلیل مزایایی چون زیبایی، اکلوژن مطلوب، Passive fit مناسب، استفاده از روش‌های معمول ساخت پروتز، شکستگی کمتر پرسلن، جلسات ملاقات کمتر و ارزان بودن بر انواع پیچ شونده ترجیح داده می‌شود. عیب اصلی پروتزهای سمان شونده مشکل بودن دسترسی مجدد ( retrievability ) به آن‌هاست. با استفاده از سمان‌های موقت علاوه بر حذف معایب پروتزهای پیچ شونده، پروتز برگشت‌پذیر هم خواهد بود. در مطالعه بالینی کارایی سمان‌های موقت برای نگهداری رستوریشن‌های ریختگی متکی بر ایمپلنت نشان داده شده است. Tensile Bond Strength سمان‌های موقت باید به اندازه‌ای باشد که حین فانکشن در برابر نیروهای افقی و عمودی مقاومت نماید، اما در ضمن باید در حد کافی ضعیف باشد تا امکان برداشتن پروتز را بدون آسیب دیدن اباتمنت و ایمپلنت، فراهم آورد.
فاکتورهای زیادی چون هندسه تراش اباتمنت، میزان تقارب دیواره‌های اباتمنت، وسعت سطح، خشونت سطح، قطر و ارتفاع اباتمنت، نوع سمان و تکنیک سمان کردن می‌توانند گیر رستوریشن را روی اباتمنت ایمپلنت تحت تاثیر قرار دهند. پروتزی که به طور کامل با دندان پایه تطابق داشته باشد، به دلیل مشکلات ناشی از عدم نشست هنگام سمان کردن (چون ایجاد تماس پیش‌رس، تغییر محل تماس با دندان مجاور، کاهش 19% الی 32% درگیر و عدم تطابق کامل در ناحیه مارجین و در نتیجه شسته شدن سمان و تجمع پلاک میکروبی) شکست خواهد خورد.
زدن spacer به دای تکنیکی موثر و رایج جهت ایجاد فضا برای سمان می‌باشد. این کار علاوه بر بهبود میزان نشست روکش‌های ریختگی و در نتیجه ایجاد تطابق بهتر در ناحیه مارجین، روی میزان گیر روکش‌ها هم موثر است. با ایجاد این فضا برای سمان، احتمال تغییر شکل روکش هنگام سمان کردن نیز کاهش می‌یابد. ایجاد فضا برای سمان با روش‌های مختلفی چون تراشیدن سطح داخلی الگویی مومی شکل داده شده برای فریم، تراشیدن، شن‌سایی، اچ کردن شیمیایی یا الکتروشیمیایی سطح داخلی ریختگی و زدن spacer امکان پذیر می‌باشد. میزان spacer باید به اندازه مناسب باشد تا گیر کاهش نیابد. ضخامت توصیه شده برای spacer 20 الی 40 میکرون است.
روش‌های مختلفی نیز برای زدن spacer جهت ساخت پروتز متکی بر ایمپلنت ارائه شده‌اند. از جمله این روش‌ها می‌توان به استفاده ازcoping پلاستیکی مخصوصwax up فریم که توسط برخی کارخانه‌های سازنده ایمپلنت همراه اباتمنت ارائه می‌شود، استفاده از فویل پلاتینوم 25 میکرونی، استفاده ازspacer به دای مشابه روشی که برای پروتزهای معمول استفاده می‌شود یا ریختن قالب اباتمنت با گچی که انبساط بالایی دارد، اشاره نمود.
با این که استفاده ازcoping مخصوص اباتمنت علاوه بر دارا بودن دقت بسیار، راحتی و سرعت کار را نیز بالا می‌برد، اما متاسفانه اغلب سیستم‌های ایمپلنت فاقد آن هستند. دقیقتر بودن و رفع مشکل ثبت لبه زیر لثه‌ای ایمپلنت با استفاده از اجزای پروتزی آن نیز قالب‌گیری از اباتمنت، مشابه دندان تراش خورده را محدود به موارد خاص نموده است. به همین دلیل اغلب الگوی مومی فریم یا روکش روی اباتمنت شکل داده می‌شود.
به علت در دسترس نبودنspacer ترموپلاستیک و زمان گیر بودن قرار دادن فویل پلاتینوم، برخی از تکنسین‌ها به طور تجربی از موم برای ایجاد فضای سمان زیر پروتز ایمپلنت استفاده می‌کنند. با وجود رواج روز افزون استفاده از این روش به دلایلی چون ارزانی و سهولت کار، اثر آن روی گیر پروتز نهایی نامشخص بوده و بررسی نشده است. هدف از این مطالعه مقایسه گیر روکش‌های متکی بر ایمپلنت ساخته شده با قراردهیspacer به میزان توصیه شده با استفاده از فویل با ضخامت مشخص و روکش‌های ساخته شده با فراهم آوردن spacer از طریق استفاده از موم بود.
در گذشته تصور بر این بود که از طریق ایجاد اصطکاک بین روکش و سطح دندان‌گیر بهبود می‌یابد. اما مشخصض گردید با این روش به دلیل فقدان فضا برای سمان، نشست مناسبی حین سمان کردن وجود نخواهد داشت. Spacer با ایجاد فضا بین سطح دندان و سطح داخلی ریختگی باعث کاهش استرس حین سمان کردن، افزایش تطابق و بهبود گیر روکش سمان شده می‌گردد. اما میزان بالای Spacer به دلیل ایجاد ریزنشت و در نتیجه افزایش تجمع میکروبی مناسب نیست.
در مطالعه اثر موم بر گیر پروتز، فویل پلاتینوم 25 میکرونی به عنوان میزبان Spacer مطلوب و استاندارد برای بررسی اثر فراهم آوردن Spacer با موم به کار برده شد. نشان داده شده است که روکش با دندان با زدن دو لایه Spacer روی دای باز هم وجود دارد که دلیل آن انقباض به دنبال ریختگی عنوان شده است. با زدن چهار لایه Spacer این مشکل برطرف می‌گردد. عدم تماس دندان با روکش، نیروی لازم برای نشاندن روکش هنگام سمان کردن به طور قابل ملاحظه ای کاهش می‌دهد. بنابراین زدن حداقل چهار لایه دای Spacer برای جبران انقباض ریختگی و ایجاد فضا برای سمان توصیه شده است.
در این مطالعه ارتباط معنی داری بین گیر قبل و بعد از سمان کردن وجود نداشت. این مساله نشان می‌دهد که افزایش گیر قبل از سمان کردن با ایجاد تماس اصطکاکی، به بهبود گیر بعد از سمان کردن کمکی نخواهد کرد.
تحت شرایط این مطالعه استفاده از روش ذوب موم جهت ایجاد فضا برای سمان باعث کاهش یا افزایش گیر پروتز متکی بر ایمپلنت نمی‌گردد.
منبع: مقاله بررسي اثر كاربرد موم به عنوان فضاساز بر گير روکش‌های ثابت متکی بر ایمپلنت سمان شده با سمان‌هاي موقت مختلف دکتر حافظ قرآن چاپ شده در مجله دندانپزشکی اصفهان
امیدوارم از خواندن مقاله اثر موم بر گیر پروتز رضایت داشته باشید.
در ادامه نظرات خود را برای ما قرار دهید.